Cömertlik

 

Güzel ahlakın en yüksek mertebelerinden birisi de cömertliktir. Cömertlik,ikram sahibi olmak, maddi ve manevi serveti İslâmiyet’in emrettiği yerler­de esirgemeden sarfetmektir. Başka bir ifadeyle cömertlik, insanın sahip olduğu imkanlardan muhtaç olanlara meşru ölçüler dahilinde ihsan ve yardımda bulunmasıdır. Cömertlik israf ile cimrilik arasında orta bir yol­dur. 

Cömert insanlar, kendi mallarında sail (açıkça isteyen) ve mahrumların (istemekten çekinen fakirlerin) bir hissesi bulunduğunu Kur’an-ı Kerîm’den ders alır ve muhtaçlara minnetsiz ikramda bulunurlar.98 

Cömert insan verdiğinden zarar etmez, bilakis hem dünya hem ahirette mükafatını fazlasıyla görür. Allah-ü Teâla ahiretteki ücretinden başka, dünyada da onların fakirlere verdikleri mala mukabil kendilerine en az bire on vereceğini vaat etmektedir. 

İhsan makamı büyük bir mertebedir. İnsan bu makama söz ile değil, sevdiği şeylerden vermekle nail olabilir. Nitekim Cenab-ı Hak bir ayet-i kerimede mealen:

“Sevdiğiniz şeylerden infak etmedikçe o ihsan makamına nail olamazsınız.”99 buyurur. 

Cömertlik, kimsenin zorlaması olmadan, can u gönülden yapılmalı ve karşılığında övgü, hizmet ve mükafat beklenmemelidir. Başkaları tarafın­dan ister takdir edilsin, ister edilmesin, insan, yalnız rıza-yı ilahiyi esas almalıdır.

Kanaat etmek ne demektir? 

Kanaat sözlükte, elindekini yeterli bulma, kazancı ile yetinme, neticeye razı olma, hakkıyla çalıştıktan sonra eline geçenden hoşnut olma, verilen ile kanma, doyuma ulaşma, itminan bulma gibi anlamlara gelir. 

Kanaatkârlık tembellik değildir. Kanaatkârlık, çalışan insana verenin Allah olduğunu bilmektir.

İnsana çalışma gücünü veren, çalışma imkânları lütfeden ve nihayet çalışması sonucunda insanı kazançlı kılan ve insanı rızıklandıran Allah’tır. 

Bu süreçlerin herhangi bir yerinde beşerin payı var mıdır?

İnsan çalışıp kazanıyorsa, insanın bunda payı sadece meyledip yönelmesidir. 

İnsan yönelince, insanın çalışma azminden ve çalışma gücünden tutun, çalışma imkân ve mekânlarına, çalışma neticesinde kazancından, hayatın devamını sağlayan rızıklara kadar yaratan Allah’tır ve insanın bu sürecin hiçbir yerinde hiçbir şeyi yaratmaya gücü ve kudreti yoktur. 

RESULULLAH (ASM) BUYURDU Kİ: 

“Zenginlik mal zenginliği değil, kalp zenginliğidir. Allah, bir kulu için hayır murad “ettiğinde onun gönlünü zengin eder ve kalbine kanaat verir. Şer murad ettiğinde onun ihtiyacını iki gözü arasına koyar.5

“Ne mutlu o kimseye ki, İslamiyet’e erişti, rızkı kâfi miktarda oldu ve rızkına da kanaat etti.”6

Allah buyurdu ki: “Kaderime inanan, takdirime razı olan, verdiğim rızka kanaat eden, Benim için hevasını terk eden genç, Benim indimde bazı meleklerim gibidir.7